CHP Niğde Milletvekili ve TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, Toprak Mahsulleri Ofisi’ne (TMO) ait açık yığın sahasında depolanan bir vatandaşa ait 1.323 ton buğdayın icralık olduğunu açıkladı. Gürer, TMO’nun icra dosyasına gönderdiği resmi yazılarda ürünün fare, yabani hayvan, iklim şartları ve depolama koşulları nedeniyle zarar görebileceğine dikkat çekildiğini belirtti.
Gürer, konuyla ilgili yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Traktör, arazi ve hayvan hacizlerinden sonra artık buğdaya da haciz geldi. İcralık ürünün depolama sürecinde ortaya çıkabilecek zararlar TMO’nun yazışmalarında açıkça ifade edilmiş. Yıllardır uyarıyoruz, açık alan depolamanın ciddi riskleri var denildiğinde tedbir alındığı söyleniyordu, ama bugün tablo ortada. Bu ülkede artık buğday bile icralık hale gelmiş durumda. Çiftçi de sanayici de borcunu ödemekte zorlanıyor, icra kapıya dayanıyor.”
“Depo satıldı, ürün açıkta kaldı”
Gürer, geçmiş yıllarda çok sayıda TMO deposunun satıldığını ve kapatıldığını hatırlatarak şu ifadeleri kullandı:
“2006 yılında çok sayıda TMO deposu satıldı, ofis binaları Bor ilçesinde olduğu gibi yıkıldı ya da elden çıkarıldı. O yıllarda buğday alımları sınırlı tutulduğu için sorun kamuoyuna pek yansımadı. Ancak 2023 yılında 12,5 milyon tonla son yılların en yüksek buğday alımı yapıldı. 2024’te 3,5 milyon ton, 2025 içinse 2,5 milyon ton alım öngörüldü. Depolar yetersiz kalınca TMO tarla kiralayarak buğdayı açıkta stokladı. Şahıslara da kiralama imkânı sağlandığı, icralık olayla ortaya çıktı. Bu süreçte çalınma ve ürün bozulmaları iddiaları da kamuoyuna yansıdı.”
“Toprağa gömülen üründe fire olağan”
CHP’li Gürer, Ağrı’daki TMO sahasında icralık buğdayın naylon üzerine serilip üzerinin toprakla kapatıldığını belirterek, “Bu yöntem ilkel bir depolama biçimi. Küflenme, nem, aflatoksin ve bozulma riski yüksek. Kurumun İcra Müdürlüğü’ne gönderdiği belgelerde de ürünün fare, kuş ve yabani hayvan saldırısına uğrama ihtimaline, her geçen gün fire oranının arttığına dikkat çekiliyor. Yani kurumun kendisi bu riskleri kabul ediyor” dedi.
“Masraf hesabı var, ürün korunmuyor”
Gürer ayrıca, TMO’nun icraya gönderdiği yazılarda ürünün kira bedeli ödenmeden teslim edilmeyeceğinin, aylık maliyetin 310 bin TL, nakliye ve tahliye için ise 250 bin TL gerektiğinin ifade edildiğini belirterek, “Kurum masraf hesabı yapıyor ama ürünün korunması için kalıcı çözüm üretmiyor. Modern siloların yetersizliği açık yığın depolamayı zorunlu kılıyor. Bu yöntemle ürünün firesi kaçınılmaz hale geliyor” diye konuştu.
“Tarımda tablo vahim”
CHP Milletvekili Gürer, yaşananların tarımda derinleşen sorunların yansıması olduğunu belirterek sözlerini şöyle sürdürdü:
“Üretici borçlu, sanayici borçlu, ürün icralık hale geliyor. Bu çağda hâlâ toprağa gömerek ürün stoklamaya çalışıyoruz. Ne çiftçi korunuyor ne ürün. Böyle bir sistemde tarımı geliştirmek mümkün değil. Traktörden hayvana, şimdi de buğdaya kadar icra gelmesi iktidarın tarıma verdiği zararların açık göstergesidir. Çiftçi refahı sağlanmadan tarımda sürdürülebilirlikten söz edilemez.”